Antzerkia entzute kanal gisa Mozambiken
ALCk Mozambikeko iparralderako Nazio Batuen egonkortze-programan parte hartu du
Lankidetza honen helburua da garatu beharreko ekimenen ikuspegi komunitarioa indartzea. 2017az geroztik, Cabo Delgado probintzian, Mozambikeko iparraldean, estatuz kanpoko talde armatuen eraso bortitzek astindu dute. Egoera horrek jendearen desplazamendu masiboa ekarri du, eta are gehiago larriagotu da populazioaren zaurgarritasun egoera, bereziki, gazteena eta emakumeena.
Krisi horri erantzunez, NBGPk (Nazio Batuen Garapen Programa) egonkortze lanak hasi zituen 2021ean, Mozambikeko Gobernuari laguntzeko berreskuratutako eremuetan Estatuaren presentzia berrezartzeko ahaleginetan, eta beren etxeak utzi behar izan dituzten eta familiekin seguru itzuli nahi duten pertsonen berreraikuntzarako eta ondorengo itzulera segururako.
Pertsonen ulermen eta parte-hartze handiagoa lortzeko, antzerkia aukeratu genuen entzute kanal gisa. Aurkezpena bertako aktore gazteek eta Pembako ekintzaileek egin zuten. Hori izan zen profil etnografikoak edo Pertsonak modu inklusibo eta interaktiboan azaltzeko erabaki genuen modua. Hizkuntza-aniztasuna barne hartzen zela ziurtatu genuen, komunitateak aktiboki parte hartu ahal izan zezan. Saioan, Pertsonak, dagozkien erronka, aukera eta metanarratibekin (funtsezko ideia), pertsonaien bidez aurkeztu ziren antzerki-emanaldian. Aldi berean, horrek parte-hartzaileei beren iritzia emateko aukera eman zien. Eztabaida errazteko, galdera hauek egin ziren:
- Zer iritzi duzu profilei eta haien edukiari buruz? Zergatik?
- Ados zaude? Eredu horiek ezagutzen dituzu? Zergatik?
- Zer ari gara galtzen? Zergatik?
- Norekin hitz egin beharko genuke? Zergatik?
- Ba al dakizu erronka eta aukera horiei buruzko ekimenik?
Mocimboa da Praian, duela gutxi herrixkara itzuli diren komunitateko 60 pertsonak hartu zuten parte, baita gobernuaren hiru ordezkarik ere (Vereador do Conselho Municipal; idazkari iraunkorraren ordezkoa (Osasun, Emakume eta Gizarte Ekintza zuzendaria) eta SDPI). Macomían Napulubo auzoko 50 pertsona inguru eta gobernuaren lau ordezkari izan ziren: idazkari iraunkorra, azpiegitura zuzendaria, hezkuntza zuzendaria eta auzo idazkaria.
Erronka eta aukera guztiak kontrastatu dira eta gehiago gehitu dira. Bi komunitateen parte hartze handia izan zen. Garrantzitsua izan da egiaztatzea horrelako entzute bideak oso beharrezkoak direla, pertsonei beren frustrazioak adierazteko aukera ematen baitie, baina baita identifikatutako desio eta aukerak ere. Hala ere, oinarrizko zerbitzurik, azpiegiturarik eta lanik ez zegoenez, irtenbide posibleak eta aukerako arloak identifikatzea ez zen erraza izan:
“Gaixorik gaude, eta gaixoek ez diote medikuari behar dutena esaten, ematen diena onartzen dute. Eskatzen badugu, dena eskatuko dugu, ez baitugu ezer. Batek potorik ez badu, besteak ez du sarerik".
Interpretazio kolektiboko saioa NBGPren bulegoan egin zen, azaroaren 24an. Gobernuz kanpoko erakundeetako 25 pertsona inguru izan ziren, gobernuaren ordezkariak, NBEko beste agentzia batzuk eta gizarte zibileko kideak: ADIN (Agência de Desenvolvimento Integral do Norte), DPIC (Direcção Regional de Indústria e Comércio), WFP, CESAL, OIM, Ukhaviera, Amuavano Resiliente, el J, Associação Coaliza, Kuendeleya, Azul, Progresso, IFPELAC, ACNUR, Coalizão, NBGP Maputo, OIKOS.
Profil etnografikoak edo pertsonak aurkeztu ziren, eta parte-hartzaileek erronkak eta aukerak kontrastatu ahal izan zituzten, baina beren ikuspegia eta puntu berriak ere gehitu zituzten. Gainera, parte-hartzaileek egungo ekimenekiko erronka eta aukera nagusiei buruz hitz egin zuten, baita Delgado lurmuturra egonkortzeko eta berreraikitzeko gobernantzari buruz ere.
