Zer dira erronka konplexuak?

Gizarte gisa aurre egin behar diegun erronka globalak dira, unean uneko irtenbideek konpondu ezin dituztenak. Trantsizio sozio-ekologikoa, zainketa-sistema berrasmatzea, lanaren etorkizuna, Adimen Artifizialak praktika demokratikoetan duen eragina edo egiturazko desberdintasuna dira adibiderik garrantzitsuenetako batzuk.

Nola ekin diezaiekegu erronka konplexuei Gizarte Berrikuntzatik?

Ebaluazio-ikuspegi tradizionalak prozesu linealak gauzatzen dituzten programa eta proiektuetarako diseinatuta daude. Testuinguru egonkorretan, eta definitutako arazoei irtenbideak aurkitzea dute helburu, praktika klasikoak erabiliz.

Kasu horietan, ebaluazioak soluzioak aplikatu ondoren baloratzen ditu emaitzat, eta kontu-ematean zentratzen da honelako galderak ulertzeko: Egin al genuen esan genuena? Horrek eragin al du uste genuen inpaktua?

Baina, nola ebaluatzen da konplexutasuna? Nola ebaluatzen da lineala ez den, arazo konplexu bati heltzen dion, ezezaguna den testuinguruan jarduten duen eta abiapuntuko konponbideak planteatzen ez dituen berrikuntza-prozesu baten balioa?

Ebaluazio Ebolutiboak gizarte-berrikuntzako prozesuei jarraipena ematen dien ikuspegia eskaintzen die, informazioa denbora errealean atzeraelikatzen duten begizten bidez, sortzen ari den inpaktua atzematen lagunduz.

Mentalitate-aldaketa ebaluazioan

Ebaluazio-ikuspegi tradizionaletan, ebaluatzaileak proiektuaren amaieran parte hartzen du, eta emaitzak aurkezteko inpaktua atzematen du. Ebaluazio-ziklo honek ikaskuntza zailtzen du, informazioa ondoren jasotzen baita, erabaki estrategikoak hartzeko beranduegi denean.

Ebaluazio ebolutiboa etengabea da, proiektuaren prozesuari hasieratik amaierara laguntzen dio. Helburua ebaluazioa erronka konplexuaren konplexutasunaren esparruan kokatzea da, interbentzio baten lehen etapetatik erabakiak hartzen laguntzeko. Hala ere, horrek erronka handi bat dakar berekin: Nola ebaluatzen dugu prozesu baten balio erantsia, ez dakigunean zer bide jarraituko dugun eta non egon gaitezkeen tartean?

Ebaluazio Ebolutiboaren inklusioak pentsamoldea aldatzea dakar, Gizarte Berrikuntzako prozesuen ebaluazioa hautemateko moduari dagokionez. Izan ere, joera hau da: “Ez gaude ziur emaitzak partekatzeko moduan izango ote ditugun, eta uste dugu goizegi dela balioa ebaluatzeko”.

Etengabeko ikaskuntza da, eta prozesuei ematen dien balioa esplorazioaren, esperientziaren eta esperimentazioaren bidez ulertzen dugu.

Ebaluazio Ebolutiboak ez du aintzat hartzen rolen banaketa ikuspegi tradizionalak egiten duenA modu berean; aitzitik, ebaluazio-ariketa talde-ahalegina da, eta kide bakoitzak zeregin bat du ebaluazio-prozesuan. Taldeak tartean dauden erakundeen barne-ezagutza eta kanpo-ezagutza uztartzen ditu.

Datuak biltzea eta ustiatzea

Ebaluazio Ebolutiboak beste prozesu batzuen bidez bildutako datuekin lan egin dezake, baita erabakiak hartzen laguntzeko datuak biltzeko prozesu espezifikoak ezarri ere.